خانه معماران اردبیل

اين هنرمندان به رغم آن‌كه تئوري‌هاي خود را بيان نكرده‌اند، درك بالايي از فرمول‌هاي رياضي پيچيده داشته‌اند و همچنين نتايج نشان مي‌دهد كه در حدود سال‌هاي 1200 ميلادي، تحولي عظيم در رياضيات اسلامي و طراحي به وجود آمده است.

محققان دريافته‌اند، هنرمندان معماري اسلامي از فرمول‌هاي پيچيده رياضي و هندسي استفاده كرده‌اند كه هشت قرن بعد توسط رياضيدانان غربي كشف شده است.
به گزارش سرويس بين‌الملل «بازتاب» به نقل از «بي.بي.سي»، هنر كاشي و موزاييك‌هاي متعلق به معماري اسلامي هم‌زمان با قرون وسطي، دربردارنده مهارت‌هايي از هندسه است كه تا چند صد سال بعد در غرب، مشابهي براي آن يافت نشده است.
مورخان سال‌ها گمان مي‌كردند كه صرفا تلاش بسيار با استفاده از خط‌كش و پرگار به هنرمندان قرون وسطي اجازه مي‌داده تا كاشي‌هاي ستاره‌اي و چندضلعي را منقوش كنند؛ كاشي‌هايي كه مساجد، مقبره‌ها و ديگر ساختمان‌ها را از تركيه تا ايران و هند، مزين مي‌كنند.
تحقيقي در هنر اسلامي اين دوره، نشان داد كه برخي از الگوهاي هندسي آنها از اصولي استفاده مي‌كرده‌اند كه توسط رياضي‌دانان مدرن، قرن‌ها بعد كشف شد. يكي از محققان دانشگاه هاروارد بيان مي‌كند: بيش از پانصد سال پيش، تركيب رياضي با هنر اين هنرمندان، باعث ايجاد نقش‌هاي پيچيده‌تري در كاشي‌ها شد كه رياضي‌دانان امروزه آن را طراحي «شبه بلور» مي‌خوانند؛ اين در حالي است كه الگوهاي شبه بلوري تا سال‌هاي دهه 1970 هنوز در غرب به وجود نيامده بود.

هنر اسلامي

 مجله «Science» در شماره روز جمعه خود، با انتشار نتايج تحقيقات «لو» و «پل اشتاينهارت» از دانشگاه «پرينستون»، خبر از يافتن طرح‌هايي داد كه با اشكالي گوناگون در بيشتر ساختمان‌هاي اسلامي از قرن 12 تا 15 يافته شده است.
لو كه طراحي فيزيكي ايستگاه فضايي بين‌المللي را بر عهده دارد، براي بازديد از يك مركز فضايي به تركمنستان رفته بود.
اين نخستين بار نيست كه چنين رابطه‌هايي در هنر اسلامي كشف مي‌شود.
«اولگ گرابار»، ‌كارشناس هنر اسلامي مي‌گويد: «اين امر كشف واقعه‌اي مهم در پيشرفت‌هاي چشمگير هندسه در قلب سرزمين‌هاي اسلام است كه به وسيله هنرمنداني خلق شده كه احتمالا از تئوري‌هاي رياضي الهام گرفته‌اند».

هنر جديد شبه بلور

تحقيقات مي‌گويد، اين هنرمندان به رغم آن‌كه تئوري‌هاي خود را بيان نكرده‌اند، درك بالايي از فرمول‌هاي رياضي پيچيده داشته‌اند و همچنين نتايج نشان مي‌دهد كه در حدود سال‌هاي 1200 ميلادي، تحولي عظيم در رياضيات اسلامي و طراحي به وجود آمده است.
«پيتر .جي .لو»، فارغ‌التحصيل دانشگاه هاروارد كه پس از يك سفر به ازبكستان، مصمم شد روي اين موضوع كار كند، مي‌گويد: «اين مسئله فرهنگي را به ما نشان مي‌دهد كه معمولا اهميت زيادي به آن نمي‌دهيم؛ فرهنگي كه بسيار پيشرفته‌تر از چيزي است كه ما فكر مي‌كرديم. آنان كاشي‌هايي را ساخته‌اند كه حاوي محاسباتي آنچنان پيچيده است كه ما تا بيست، سي سال گذشته، موفق به كشف آن نشده بوديم».
طراحي شبه‌بلور، شامل كنار هم گذاشتن مجموعه‌اي از اشكال پنج ضلعي تا ده ضلعي است كه برخلاف موزاييك‌ها و كاشي‌هاي معمولي، تكراري در آنها ديده نمي‌شود.